Kim jest osoba samozatrudniona w Bułgarii?
W świetle bułgarskiego Kodeksu Ubezpieczeń Społecznych (SSC) osoba samozatrudniona to m.in.:
- Freelancerzy i rzemieślnicy
- Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą (ET)
- Właściciele i wspólnicy spółek handlowych
- Rolnicy i plantatorzy tytoniu
Osoby te samodzielnie opłacają składki ZUS i deklarują swoje dochody do urzędu skarbowego.
Jakie składki na ubezpieczenie społeczne płacą osoby samozatrudnione?
Osoby samozatrudnione w Bułgarii podlegają obowiązkowemu systemowi ubezpieczeń społecznych, który obejmuje różne składki w zależności od wybranego wariantu ubezpieczenia. System ten został zaprojektowany tak, aby zapewnić stabilność finansową w przypadku niezdolności do pracy, starości oraz opieki zdrowotnej. Składki ZUS dla osób samozatrudnionych w Bułgarii są uzależnione od minimalnych i maksymalnych podstaw wymiaru, które zostały zaktualizowane od stycznia 2024 roku.
Obowiązkowe i dobrowolne ubezpieczenia
Każda osoba samozatrudniona musi obowiązkowo opłacać składki na:
- Ubezpieczenie na wypadek inwalidztwa, starości i śmierci – minimalny zakres ubezpieczenia.
- Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne, które zapewnia dostęp do publicznej opieki medycznej.
- Opcjonalne ubezpieczenie chorobowe i macierzyńskie, które daje prawo do świadczeń w przypadku czasowej niezdolności do pracy, ciąży i macierzyństwa.
Jeżeli osoba samozatrudniona nie wybierze pełnego zakresu ubezpieczenia w ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności, automatycznie zostanie objęta jedynie podstawowym ubezpieczeniem, bez prawa do zasiłków chorobowych i macierzyńskich.
Nowe minimalne składki ZUS dla osób samozatrudnionych w Bułgarii od 2024 roku
Od 1 stycznia 2024 roku wprowadzono nowe minimalne podstawy do obliczania składek na ubezpieczenie społeczne dla samozatrudnionych. Zmiany te wynikają z nowej polityki fiskalnej rządu, mającej na celu zwiększenie wpływów do systemu emerytalnego i zdrowotnego.
Minimalna podstawa składek dla samozatrudnionych
- Samozatrudnieni i wspólnicy spółek – minimum 933 BGN miesięcznie
- Rolnicy i plantatorzy tytoniu – minimum 933 BGN miesięcznie
- Maksymalna podstawa do składek – 3 750 BGN miesięcznie
Stawki składek na ubezpieczenia społeczne
Wysokość składek ZUS dla osób samozatrudnionych w Bułgarii zależy od wybranego wariantu ubezpieczenia i wynosi:
- Ubezpieczenie społeczne – 14,8% lub 18,3% (w zależności od wybranego zakresu ochrony).
- Obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne – 5%.
- Ubezpieczenie zdrowotne – 8%.
Osoby samozatrudnione, które decydują się na pełne ubezpieczenie, płacą łącznie 27,8% składek od wybranej podstawy.
Podwyżki składek mogą znacząco wpłynąć na miesięczne koszty prowadzenia działalności, dlatego przedsiębiorcy powinni dokładnie planować swoje zobowiązania i wziąć pod uwagę zmiany w systemie ubezpieczeń.
Rejestracja samozatrudnionych i wybór składek ZUS w Bułgarii
Każdy samozatrudniony musi zarejestrować się w Krajowym Urzędzie Skarbowym (NRA) w ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności. W tym czasie musi również określić, czy chce być objęty pełnym ubezpieczeniem, czy tylko podstawowym.
Jak samozatrudnieni opłacają składki ZUS w Bułgarii?
- Miesięczne zaliczki – do 25. dnia miesiąca,
- Roczne rozliczenie – do 30 kwietnia następnego roku.
Jak obliczyć składki i podatek dochodowy?
Podatek dochodowy wynosi 10%, ale podstawa obliczenia zależy od przychodu i składek:
- Od przychodu odejmuje się koszty ryczałtowe (25%)
- Od dochodu po odliczeniu składek liczy się podatek
Przykłady obliczeń dla samozatrudnionych
Przychód roczny: 48 000 BGN (4 000 BGN/miesiąc)
- Dochód po odliczeniu kosztów: 36 000 BGN
- Składki (27,8%): 834 BGN/miesiąc
- Dochód po składkach: 2 166 BGN/miesiąc
- Podatek (10%): 216,60 BGN/miesiąc
- Zysk netto: 2 949 BGN/miesiąc
Mój komentarz
Tak, Bułgaria nadal pozostaje jednym z najatrakcyjniejszych krajów do samozatrudnienia, dzięki niskiej stawce CIT i prostemu systemowi składek. Jednak nowe regulacje wprowadzają dodatkowe obowiązki, zwłaszcza dla firm międzynarodowych.
Masz pytania? Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci zoptymalizować podatki i składki w Bułgarii!
Najczęściej zadawane pytania
Czy osoby samozatrudnione w Bułgarii muszą obowiązkowo płacić składki ZUS?
Tak, składki ZUS dla osób samozatrudnionych w Bułgarii są obowiązkowe i obejmują ubezpieczenie na wypadek inwalidztwa, starości i śmierci. Dodatkowo samozatrudnieni muszą opłacać składkę zdrowotną, a opcjonalnie mogą wykupić ubezpieczenie chorobowe i macierzyńskie.
Ile wynosi minimalna podstawa składek dla osób samozatrudnionych w 2024 roku?
Od 1 stycznia 2024 roku minimalna podstawa składek wynosi 933 BGN miesięcznie dla osób samozatrudnionych, wspólników spółek oraz rolników. Maksymalna podstawa do obliczania składek to 3 750 BGN miesięcznie.
Co się stanie, jeśli samozatrudniony nie wybierze pełnego ubezpieczenia?
Jeżeli osoba samozatrudniona nie zgłosi wyboru pełnego ubezpieczenia w ciągu 7 dni od rozpoczęcia działalności, będzie objęta jedynie podstawowym ubezpieczeniem, co oznacza brak prawa do świadczeń chorobowych i macierzyńskich.
Jakie są stawki składek na ubezpieczenie społeczne dla samozatrudnionych?
Stawki składek ZUS dla osób samozatrudnionych w Bułgarii wynoszą:
- Ubezpieczenie społeczne – 14,8% lub 18,3% (w zależności od wybranego zakresu ochrony),
- Obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne – 5%,
- Ubezpieczenie zdrowotne – 8%.
Łącznie osoby samozatrudnione, które wybiorą pełny pakiet ubezpieczeń, zapłacą 27,8% składek od wybranej podstawy.
Jakie są terminy płatności składek ZUS dla samozatrudnionych w Bułgarii?
Samozatrudnieni muszą opłacać składki co miesiąc do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Dodatkowo do 30 kwietnia każdego roku są zobowiązani do rocznego rozliczenia składek na podstawie ostatecznych dochodów wykazanych w zeznaniu podatkowym.
Bułgarska Agencja Rejestrowa (Rejestracja firm, sprawdzenie dostępności nazw)
https://www.registryagency.bg/en/Narodowa Agencja Skarbowa Bułgarii (NRA) (Podatki dochodowe, VAT, CIT)
https://www.nra.bg/enMinisterstwo Finansów Bułgarii (Aktualne przepisy podatkowe i fiskalne)
https://www.minfin.bg/enBułgarska Izba Przemysłowo-Handlowa (Informacje dla przedsiębiorców)
https://www.bcci.bgInvest Bulgaria Agency (Zachęty podatkowe i informacje dla inwestorów)
🔗 https://www.investbg.government.bg/enEuropejska Sieć Przedsiębiorczości – Bułgaria (Wsparcie dla firm zagranicznych)
https://een.ec.europa.eu/about/branches/bulgariaEurostat – Statystyki podatkowe w Bułgarii (Dane o opodatkowaniu i dochodach)
https://ec.europa.eu/eurostat
