Od 1 stycznia 2019 roku w polskim systemie podatkowym funkcjonuje tzw. exit tax, czyli podatek od niezrealizowanych zysków. Wprowadzony jako efekt implementacji dyrektywy ATAD (2016/1164) Unii Europejskiej, ma przeciwdziałać unikaniu opodatkowania poprzez zmianę rezydencji podatkowej lub transfer majątku za granicę. Jednak polskie przepisy poszły krok dalej, obejmując podatkiem nie tylko osoby prawne, ale również osoby fizyczne.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Co to jest exit tax i jakie są jego główne założenia w polskim systemie podatkowym.
- Kiedy i w jakich sytuacjach obowiązuje podatek od niezrealizowanych zysków.
- Jakie składniki majątku podlegają opodatkowaniu przy zmianie rezydencji podatkowej.
- Jakie są stawki podatkowe i terminy płatności związane z exit tax.
- Dlaczego planowanie podatkowe jest kluczowe przy transferze majątku lub zmianie rezydencji podatkowej.
Czym jest Exit Tax?
Exit tax w polskich przepisach podatkowych to narzędzie mające na celu opodatkowanie zysków, które nie zostały jeszcze zrealizowane, ale mogą być potencjalnie osiągnięte po przeniesieniu majątku poza granice Polski. Podatek dotyczy m.in.:
- Osób fizycznych, które zmieniają rezydencję podatkową, a ich przenoszony majątek przekracza 4 mln zł.
- Osób prawnych, gdy majątek przedsiębiorstwa lub jego część jest przenoszona za granicę.
W obu przypadkach opodatkowaniu podlegają składniki majątku, które przestają być objęte polską jurysdykcją podatkową.
Przedmiot opodatkowania – Co podlega Exit Tax?
Zgodnie z art. 30da ustawy o PIT oraz analogicznymi przepisami w CIT, przedmiotem opodatkowania są:
- Przeniesienie składnika majątku poza terytorium Polski, skutkujące utratą prawa do opodatkowania dochodów z jego zbycia.
- Zmiana rezydencji podatkowej, gdy przenoszone są składniki majątku o wartości powyżej ustawowego progu.
W przypadku osób fizycznych opodatkowaniu podlegają m.in.:
- Prawa i obowiązki w spółkach niebędących osobami prawnymi.
- Udziały, akcje oraz inne papiery wartościowe.
- Pochodne instrumenty finansowe.
- Tytuły uczestnictwa w funduszach kapitałowych.
W przypadku osób prawnych opodatkowaniu podlega każdy składnik majątku przenoszony za granicę, niezależnie od jego wartości.
Stawki Exit Tax – Ile wynosi podatek od niezrealizowanych zysków?
W polskim systemie podatkowym exit tax ustalono na dwóch poziomach:
- 19% podstawy opodatkowania – gdy możliwe jest ustalenie wartości podatkowej składnika majątku.
- 3% podstawy opodatkowania – gdy wartość podatkowa składnika majątku nie może zostać określona.
Dzięki progresji stawki, system uwzględnia różnorodność przypadków, takich jak transfer składników majątku niematerialnego czy papierów wartościowych.
Zmiana rezydencji podatkowej a Exit Tax
Zmiana rezydencji podatkowej oznacza przeniesienie miejsca zamieszkania podatnika poza granice Polski. Aby uniknąć opodatkowania, podatnik musi spełnić następujące warunki:
- Przebywać krócej niż 184 dni w Polsce oraz nie posiadać tu centrum interesów osobistych i gospodarczych.
- Zachować centrum interesów w Polsce, co pozwala na utrzymanie dotychczasowej rezydencji podatkowej.
Jeśli żaden z tych warunków nie jest spełniony, exit tax zostaje naliczony od niezrealizowanych zysków związanych z transferem majątku. Szczegółowe informacje dotyczące zmiany rezydencji podatkowej znajdują się na naszej stronie: Zmiana rezydencji podatkowej.
Exit Tax w praktyce – Jakie majątki są najczęściej przenoszone?
Najczęściej opodatkowaniu podlegają:
- Akcje i udziały w spółkach – w szczególności w przypadku międzynarodowych inwestorów.
- Fundusze inwestycyjne – zmiana rezydencji może generować obowiązek podatkowy od ich wartości.
- Nieruchomości zagraniczne, które tracą polską jurysdykcję podatkową.
- Prawa własności intelektualnej, w tym licencje i patenty, przenoszone za granicę.
Kiedy Exit Tax nie zostanie naliczony?
Istnieją sytuacje, w których podatek od niezrealizowanych zysków nie obowiązuje:
- Tymczasowe przeniesienie składnika majątku – gdy majątek zostaje przeniesiony poza Polskę na okres krótszy niż 12 miesięcy.
- Przeniesienie składnika majątku w celu jego dalszego użytkowania – bez zmiany właściciela.
W przypadku osób fizycznych brak zmiany rezydencji podatkowej również pozwala uniknąć naliczenia exit tax.
Termin płatności Exit Tax
Podatek od niezrealizowanych zysków musi zostać uiszczony w krótkim terminie. Właściwa deklaracja (PIT-NZ lub PIT-NZS) musi zostać złożona do 7. dnia miesiąca następującego po przekroczeniu progu 4 mln zł wartości przenoszonego majątku.
Exit Tax – Kluczowe wnioski i nasze wsparcie
Exit tax to istotne narzędzie w polskim systemie podatkowym, które ma na celu zapobieganie erozji bazy podatkowej i przenoszeniu majątku poza granice kraju. Chociaż może wydawać się skomplikowany, odpowiednie planowanie podatkowe pozwala zminimalizować jego wpływ. Jeśli planujesz zmianę rezydencji podatkowej lub transfer majątku, skorzystaj z profesjonalnego doradztwa, aby zoptymalizować swoją sytuację finansową i prawną.Podatek od niezrealizowanych zysków musi zostać uiszczony w krótkim terminie. Właściwa deklaracja (PIT-NZ lub PIT-NZS) musi zostać złożona do 7. dnia miesiąca następującego po przekroczeniu progu 4 mln zł wartości przenoszonego majątku.
W przypadku pytań lub potrzeby wsparcia zapraszamy do kontaktu – nasi eksperci są gotowi pomóc w każdej sprawie związanej z rezydencją podatkową lub transferem majątku.
