KLUCZOWE INFORMACJE DLA OSÓB FIZYCZNYCH I PRAWNYCH
Polska, zlokalizowana w sercu Europy, oferuje unikalne możliwości zarówno dla osób fizycznych, jak i przedsiębiorców. Granicząc z Niemcami, Czechami, Słowacją, Ukrainą i innymi krajami regionu, Polska stanowi strategiczny punkt na mapie Europy Środkowo-Wschodniej. Dzięki dostępowi do Morza Bałtyckiego i członkostwu w Unii Europejskiej, OECD, WTO oraz NATO, Polska jest atrakcyjnym rynkiem dla inwestorów z różnych sektorów.
Polski złoty (PLN) jako waluta oraz stabilne regulacje prawno-podatkowe czynią Polskę miejscem, które coraz częściej wybierają przedsiębiorcy poszukujący dogodnych warunków do prowadzenia działalności gospodarczej. Dla wielu inwestorów kluczowym aspektem są jednak systemy podatkowe, dlatego warto przyjrzeć się szczegółowo najważniejszym zasadom opodatkowania osób fizycznych i prawnych w Polsce.
Dynamicznie rozwijająca się gospodarka
Polska gospodarka jest jedną z najszybciej rozwijających się w Europie Środkowej. W 2019 roku wzrost Produktu Krajowego Brutto (PKB) wyniósł 4,3%. Główne sektory przemysłowe obejmują: górnictwo, przemysł chemiczny, motoryzacyjny, spożywczy, tekstylny oraz produkcję materiałów budowlanych. Znaczącą rolę odgrywa również sektor usług, w tym usługi finansowe i ubezpieczeniowe.
Polska przyciąga znaczące inwestycje zagraniczne, które na koniec 2018 roku wyniosły niemal 200 miliardów EUR. Największymi inwestorami są kraje takie jak Niemcy, Holandia, Francja i Luksemburg, co świadczy o zaufaniu, jakim Polska cieszy się na arenie międzynarodowej. Inwestorzy doceniają stabilność regulacyjną oraz liczne ulgi podatkowe dostępne dla nowych inwestycji.
Korzyści z prowadzenia biznesu w Polsce
Polska oferuje liczne zachęty podatkowe i administracyjne dla firm, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Polska jest również jednym z liderów we wdrażaniu nowych technologii i cyfryzacji administracji publicznej, co ułatwia zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej. Jeśli jesteś zainteresowany rozwojem biznesu w Polsce, nasza kancelaria oferuje kompleksowe wsparcie prawne i podatkowe.
Od stycznia 2022 roku wprowadzono w Polsce szeroko zakrojoną reformę podatkową zwaną „Polskim Ładem”, a od lipca 2022 roku wprowadzono kolejną aktualizację (Polski Ład 2.0). W efekcie tych zmian:
Nowe zasady rozliczeń PIT od 2023 roku:
Od 2022 roku składka zdrowotna wynosi 9% i nie jest już odliczana od podatku. Zmienił się również sposób jej obliczania w zależności od formy opodatkowania działalności:
Dodatkowo, przedsiębiorcy mogą odliczać składki zdrowotne w ograniczonym zakresie:
Ulgi podatkowe dla osób fizycznych
Ulgi na innowacje i rozwój dla przedsiębiorstw
W ramach Polskiego Ładu wprowadzono ulgi wspierające innowacyjność, m.in.:
Polscy rezydenci podatkowi są zobowiązani do płacenia podatku dochodowego od swoich globalnych dochodów. Natomiast nierezydenci podlegają opodatkowaniu w Polsce jedynie od dochodów uzyskanych na terytorium Polski.
Skala podatkowa PIT
Obowiązujące stawki PIT w Polsce kształtują się następująco:
Roczny dochód (PLN) | Stawka podatku |
---|---|
0 - 120,000 | 12% minus kwota zmniejszająca podatek (3,600 PLN) |
Powyżej 120,000 | 10,800 PLN + 32% od nadwyżki ponad 120,000 PLN |
W ostatnich latach polski system podatkowy przeszedł dynamiczne zmiany, które szczególnie dotknęły podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Wraz z wejściem w życie kolejnych edycji Polskiego Ładu oraz nowelizacji przepisów podatkowych, przedsiębiorcy muszą dostosowywać swoje strategie biznesowe do coraz bardziej złożonego otoczenia regulacyjnego. Czy te zmiany otwierają nowe możliwości, czy raczej komplikują codzienne funkcjonowanie firm? Przeanalizujmy najważniejsze z nich.
Jedną z najbardziej innowacyjnych zmian w polskim systemie podatkowym jest wprowadzenie Estońskiego CIT, który został dodatkowo rozszerzony w 2023 roku o możliwość stosowania przez fundacje rodzinne. Mechanizm ten umożliwia odroczenie opodatkowania do momentu wypłaty zysków, co pozwala na ich reinwestowanie bez obciążeń fiskalnych. Dla beneficjentów fundacji rodzinnych stawka CIT wynosi 15%. Rozwiązanie to zyskało szczególną popularność wśród firm z sektora rodzinnego, które dążą do zabezpieczenia kapitału na kolejne pokolenia.
W 2023 roku ustawodawca wprowadził i rozszerzył szereg ulg podatkowych, które mają wspierać innowacje i rozwój przedsiębiorstw. Do najważniejszych należą:
Ulga na robotyzację – pozwala na dodatkowe odliczenie 50% kosztów poniesionych na zakup i wdrożenie robotów przemysłowych.
Ulga na prototypy – umożliwia odliczenie do 30% kosztów związanych z testowaniem nowych produktów.
Ulga na ekspansję – przedsiębiorcy mogą odliczyć do 1 mln złotych wydatków na działania marketingowe i sprzedażowe mające na celu zdobycie nowych rynków.
Ulga IPO – dla firm planujących debiut giełdowy, pozwala odliczyć 150% wydatków związanych z emisją akcji.
Te mechanizmy są szczególnie atrakcyjne dla firm z branż technologicznych, przemysłowych i start-upów.
Zmiany w przepisach o kontrolowanych spółkach zagranicznych (CFC) to kolejny krok w walce z unikaniem opodatkowania. Od 2023 roku zaostrzono definicję CFC, obejmując nią szerszy zakres podmiotów, w tym te posiadające znaczące aktywa w postaci nieruchomości czy udziałów. Dodatkowo podniesiono próg efektywnej stawki podatku z 9,5% do 14,25%. Dla polskich firm korzystających z międzynarodowych struktur holdingowych oznacza to konieczność dokładniejszego raportowania i większą transparentność w transakcjach międzynarodowych.
„Minimum Tax” – nowe obciążenie dla nierentownych firm
Mechanizm minimalnego podatku dochodowego („Minimum Tax”) wzbudza wiele kontrowersji wśród przedsiębiorców. Wprowadzony w 2022 roku, a następnie zawieszony do końca 2023 roku, wraca w 2024 roku w nowej formie. Podatek ten obejmuje firmy, których rentowność wynosi mniej niż 2% przychodów lub które wykazują stratę podatkową. Stawka wynosi 10% podstawy opodatkowania, co oznacza dodatkowe obciążenie dla przedsiębiorstw zmagających się z trudnościami finansowymi.
Rosja na „czarnej liście” rajów podatkowych – nowe wyzwania dla polskich firm
Włączenie Rosji na unijną listę rajów podatkowych w 2023 roku miało istotne konsekwencje dla firm działających w tym regionie. Transakcje z rosyjskimi podmiotami są obecnie traktowane jako potencjalnie unikanie opodatkowania, co oznacza dodatkowe wymogi raportowe oraz ryzyko zastosowania przepisów o zyskach transferowanych. Dla przedsiębiorstw posiadających struktury kapitałowe w Rosji zmiany te mogą oznaczać konieczność reorganizacji działalności.
Digitalizacja i uproszczenia w VAT – co zmienia się w 2024 roku?
Ostatnie lata przyniosły również istotne zmiany w zakresie VAT, w tym wprowadzenie krajowego systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek stosowania e-Faktur miał wejść w życie w lipcu 2024 roku, jednak termin ten został przesunięty na 2025 rok. System ten ma na celu uproszczenie raportowania i zwiększenie transparentności, jednak budzi wątpliwości co do kosztów wdrożenia dla małych i średnich przedsiębiorstw. Warto również wspomnieć o wprowadzeniu Centralnego Systemu Informacji o Płatnościach, który ma pomóc w wykrywaniu oszustw VAT-owskich.
Polska rezydencja podatkowa osoby prawnej ma kluczowe znaczenie dla określenia zakresu obowiązków podatkowych przedsiębiorstwa. Zrozumienie zasad, na jakich opiera się jej ustalanie, może pomóc firmom w efektywnym planowaniu podatkowym i uniknięciu ryzyka podwójnego opodatkowania. Przyjrzyjmy się, co definiuje rezydencję podatkową osoby prawnej w Polsce.
Zgodnie z polskimi przepisami, spółka jest uznawana za rezydenta podatkowego, jeśli jej siedziba rejestrowa lub zarząd znajduje się w Polsce. Oznacza to, że firma podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a zatem musi opodatkować wszystkie swoje dochody, niezależnie od miejsca ich osiągnięcia.
Od 1 stycznia 2022 roku wprowadzono dodatkowe kryteria, które precyzują, co oznacza „zarząd” na terenie Polski. Przepis wskazuje, że zarząd w Polsce istnieje, jeśli bieżące działania firmy są prowadzone w sposób zorganizowany i ciągły, na przykład na podstawie umów, decyzji, wyroków sądowych lub pełnomocnictw.
Zarząd spółki to jedno z najważniejszych kryteriów decydujących o rezydencji podatkowej. Przepisy jasno wskazują, że nawet jeśli firma ma formalną siedzibę za granicą, ale jej kluczowe decyzje biznesowe i operacyjne są podejmowane w Polsce, może zostać uznana za polskiego rezydenta podatkowego. Przykładowo, umowa o delegowaniu pełnomocnictw czy regularne spotkania zarządu w Polsce mogą przesądzać o rezydencji podatkowej.
Posiadanie statusu rezydenta podatkowego w Polsce oznacza, że firma musi rozliczać się z całego swojego dochodu w Polsce, zgodnie z obowiązującymi stawkami podatku CIT. W przypadku firm działających w wielu jurysdykcjach kluczowe staje się unikanie podwójnego opodatkowania, co można osiągnąć dzięki odpowiednim umowom o unikaniu podwójnego opodatkowania, które Polska zawarła z wieloma krajami.
Zmieniające się przepisy i rosnąca kontrola organów podatkowych sprawiają, że firmy muszą szczególnie uważać na kwestie związane z zarządem i dokumentowaniem swoich działań. Ważne jest, aby firmy posiadające międzynarodowe struktury kapitałowe regularnie analizowały swoją sytuację prawną i podatkową. Niewłaściwie zdefiniowana rezydencja podatkowa może prowadzić do sporów z fiskusem, a nawet nałożenia dodatkowych sankcji.
Polski system podatkowy dla osób prawnych (CIT) wyróżnia się złożonością, ale również szeregiem rozwiązań, które mogą być korzystne dla firm odpowiednio planujących swoje struktury podatkowe. Poniżej omówiono kluczowe aspekty związane z opodatkowaniem osób prawnych w Polsce.
Standardowa stawka podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) wynosi w Polsce 19%. Istnieje jednak możliwość skorzystania z obniżonej stawki 9%, która jest dostępna dla tzw. małych podatników (firm o rocznych przychodach brutto nieprzekraczających równowartości 2 mln EUR) oraz dla nowo utworzonych firm, pod warunkiem że działalność nie powstała w wyniku przekształcenia lub fuzji.
Dochody firm są klasyfikowane w dwóch „koszykach” podatkowych:
Podział na te koszyki ma znaczenie przy obliczaniu podstawy opodatkowania oraz przy kwalifikowaniu ulg i zwolnień.
Dochody związane z płatnościami na rzecz podmiotów zagranicznych (np. dywidendy, odsetki czy opłaty licencyjne) są objęte podatkiem u źródła. Standardowe stawki wynoszą 19% dla dywidend oraz 20% dla odsetek i należności licencyjnych. Możliwe jest jednak ich obniżenie na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (DTT) lub zastosowanie zwolnień podatkowych po spełnieniu odpowiednich warunków.
Minimalny podatek dochodowy
Od 2024 roku wprowadzono minimalny CIT, skierowany do firm wykazujących straty lub niską rentowność (dochody nieprzekraczające 2% przychodów). Stawka tego podatku wynosi 10%, a jego podstawą są m.in.:
Estoński CIT to opcjonalny system opodatkowania, w którym podatek jest odroczony do momentu wypłaty zysku. Efektywne stawki podatkowe (łącznie CIT i PIT) wynoszą około 18% dla małych firm i 21% dla większych przedsiębiorstw. System ten jest szczególnie atrakcyjny dla firm reinwestujących zyski.
Opodatkowanie zysków kapitałowych w Polsce obejmuje szeroki zakres dochodów, takich jak dywidendy, zyski ze sprzedaży udziałów czy nieruchomości. Szczególne regulacje w tym zakresie mają na celu zapobieganie nadużyciom podatkowym oraz dostosowanie zasad do międzynarodowych standardów.
Dywidendy wypłacane przez polskie spółki są standardowo objęte 19% podatkiem u źródła (WHT). Podatek ten jest pobierany przez płatnika i odprowadzany do urzędu skarbowego. Wyjątek stanowią sytuacje, w których beneficjent posiada minimum 10% udziałów w spółce wypłacającej dywidendę przez okres dwóch lat – w takim przypadku przysługuje zwolnienie partycypacyjne, eliminujące obowiązek zapłaty podatku u źródła.
Warto zaznaczyć, że dochód z tytułu dobrowolnego umorzenia akcji nie jest traktowany jako dywidenda i nie korzysta z preferencyjnych zasad opodatkowania.
Polski rezydent podatkowy, otrzymujący dywidendy od nierezydenta, musi je rozliczyć w ramach podstawowej stawki CIT. Istnieją jednak korzystne rozwiązania:
Zwolnienia z opodatkowania dywidend nie mają zastosowania do czynności prawnych uznanych za „nierzeczywiste”. Dotyczy to sytuacji, gdy głównym celem działań jest uzyskanie korzyści podatkowej, bez uzasadnionych powodów handlowych. Takie czynności mogą obejmować np. przeniesienie własności akcji lub tworzenie struktur mających na celu uniknięcie opodatkowania.
Dochody ze sprzedaży udziałów są objęte 19% podatkiem ryczałtowym, przy czym koszty uzyskania przychodów, takie jak cena zakupu akcji, mogą być odliczone. Podobne zasady dotyczą sprzedaży nieruchomości, jednak w tym przypadku możliwe jest zwolnienie z podatku, jeśli sprzedaż nastąpi po upływie 5 lat od końca roku, w którym nieruchomość została nabyta.
Podatki, zarówno w przypadku osób fizycznych, jak i prawnych, to niezwykle złożona dziedzina, w której odpowiednie planowanie może znacząco wpłynąć na efektywność finansową oraz minimalizację obciążeń. Zarówno optymalizacja podatkowa dochodów, jak i skuteczne zarządzanie zyskami kapitałowymi, wymagają znajomości przepisów, wykorzystania dostępnych ulg oraz dopasowania struktur do indywidualnych potrzeb.
Jeśli zależy Ci na profesjonalnym wsparciu w planowaniu podatkowym i strategicznym zarządzaniu majątkiem, zachęcamy do konsultacji w zakresie zarządzania i ochrony majątku. Oferujemy kompleksowe doradztwo, które pozwoli Ci nie tylko zabezpieczyć majątek, ale także skutecznie go pomnażać, zgodnie z obowiązującymi regulacjami. Skontaktuj się z nami, by dowiedzieć się, jak możemy pomóc w osiągnięciu Twoich celów finansowych.
Kancelaria Jabłońscy Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością działa na podstawie wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla M. St. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego za numerem KRS 0000619709; wpisana jest do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej REGON za numerem 364516606 oraz oznaczona numerem identyfikacji podatkowej NIP 1132910751.
© 2016 – 2025 Kancelaria Jabłońscy. All rights reserved.